Som Tum Tarifi: Tayland Usulü Ferah, Acılı ve Ekşi Papaya Salatası

       Malzemeler (2-3 kişilik)

• 1,5 su bardağı rendelenmiş yeşil papaya

• 1 küçük havuç (rendelenmiş)

• 6-8 adet cherry domates (ikiye kesilmiş)

• 4-5 adet taze yeşil fasulye (2-3 cm uzunluğunda doğranmış)

• 2-3 diş sarımsak

• 1-2 adet taze kırmızı chili biber (acı seviyesi damak tadına göre ayarlanabilir)

• 1 yemek kaşığı balık sosu (vegan alternatif: soya sosu)

• 1 yemek kaşığı lime suyu

• 1 tatlı kaşığı hurma şekeri veya esmer şeker

• 2 yemek kaşığı kavrulmuş yer fıstığı (iri ezilmiş)

• 1 yemek kaşığı kuru karides (isteğe bağlı)

       Hazırlanışı

1. Sarımsak ve biberi dövün: Bir havanda ya da büyük bir tokmaklı eziciniz varsa, sarımsak ve biberleri hafifçe dövüp aroma çıkmasını sağlayın.

2. Yeşil fasulye ve domatesi ekleyin: Fasulyeleri ekleyip biraz daha ezerek karışıma katın. Domatesleri ekleyip hafifçe bastırın, çok ezmeden karıştırın.

3. Şeker, balık sosu ve lime suyu: Hurma şekeri (veya esmer şeker), balık sosu ve lime suyunu ekleyin. Tatların dengeli olup olmadığını damak tadına göre kontrol et.

4. Papaya ve havuç: Rendelenmiş yeşil papaya ve havucu karışıma ekleyin. Malzemeleri ezmeden karıştırarak sosla buluşturun.

5. Son dokunuş: Üzerine kavrulmuş yer fıstığı ve kuru karides serpiştirerek servis et.

       Sunum Önerisi

Som Tum geleneksel olarak muz yaprağı üzerinde, yanında buharda pişmiş yapışkan pirinç (sticky rice) ve ızgara tavuk (kai yang) ile servis edilir. Dilersen bir dilim lime ve ekstra fıstıkla süsleyerek tabağı renklendirebilirsin. Yüksek proteinli, düşük kalorili bir öğün için ızgara tofu ile de harika bir uyum yakalanabilir.

        İpuçları

• Yeşil papaya yoksa salatalık, kabak ya da sert havuçla alternatif olarak yapılabilir. Ancak orijinal tat için yeşil (olgunlaşmamış) papaya tercih edilmelidir.

• Tay acısına yakın tat istiyorsan küçük Tay chili biberi kullan, ancak dikkatli ol çünkü oldukça acıdır!

• Daha sulu bir salata için lime suyunu artırabilir, daha tok kıvamlı istersen karışıma az miktarda ince doğranmış lahana da ekleyebilirsin.

• Vegan versiyonu: Balık sosu yerine soya sosu, kuru karides yerine ince doğranmış zeytin ya da miso kullanılabilir.

       Kültürel Bilgi

Som Tum, Tayland'ın özellikle kuzeydoğusunda (Isaan bölgesi) sık tüketilen bir sokak lezzetidir. Taylar için sadece bir salata değil, günlük yaşamın vazgeçilmez parçasıdır. Genellikle acısı bol hazırlanır, ama Tay sokak satıcılarına “phet nit noi” (az acılı) diyerek daha yumuşak bir versiyon isteyebilirsin. Som Tum’ın Laos mutfağındaki kökeni de unutulmamalıdır; orada “Tam Mak Hoong” adıyla anılır.